หากพูดถึงระบบที่มีการส่งถ่ายพลังงานของของไหลในงานอุตสาหกรรม เชื่อว่าหลายคนต้องไฮดรอลิกอยู่ในความคิด พร้อมกับเครื่องหมายคำถามมากมาย เช่น มีหลักการทำงานยังไง มีข้อดี – ข้อเสียอย่างไร บอกเลยว่าไม่ต้องกังวลเราจะพาคุณไปศึกษาเพิ่มเติมเพิ่มความเข้าใจ
ไฮดรอลิกมีหลักการทำงานอย่างไร?
ไฮดรอลิกเป็นระบบที่ใช้น้ำมันในการส่งถ่ายพลังงานเพื่อขับเคลื่อนอัตราของของไหลและความดันเปลี่ยนเป็นพลังงานกล โดยมีหลักการทำงานในระบบ ดังนี้
1. น้ำมัน
ถูกใช้เป็นตัวกลางในการเปลี่ยนถ่ายพลังงานในระบบให้กลายเป็นพลังงานกล โดยอาศัยปั๊มสร้างแรงดัน
2. ปั๊ม
มีหน้าที่สำคัญในการสร้างแรงดันให้กับน้ำมันที่จะถูกส่งไปยังอุปกรณ์ต่าง ๆ ในระบบ เช่น ระบอบไฮดรอลิก มอเตอร์ไฮดรอลิก
3. กระบอกไฮดรอลิกและมอเตอร์
มีหน้าที่ในการเปลี่ยนพลังงานความดันและความเร็วของน้ำมันไฮดรอลิกให้กลายเป็นพลังงานกลในแนวเส้นตรง เพื่อใช้สำหรับการขับเคลื่อนอุปกรณ์ต่าง ๆ
4. วาล์ว
มีหน้าที่สำคัญในการควบคุมการไหลของน้ำมันในระบบ
5. ท่อส่ง
ใช้สำหรับส่งน้ำมันจากปั๊มไปยังอุปกรณ์ต่าง ๆ
ข้อดี
สำหรับข้อดีหลัก ๆ ของไฮดรอลิกมีอยู่ด้วยกันหลายประการ เช่น
1. เร่งและชะลอความเร็วได้ง่าย
เพียงแค่ควบคุมด้วยคันโยกหรือปุ่มกด
2. มีความแม่นยำสูง
เนื่องจากระบบของเหลวไม่มีอุปกรณ์ควบคุม เช่น เกียร์รอกหรือคันโยก จึงทำให้สามารถรับมือกับช่วงน้ำหนักที่มากได้อย่างง่ายดายโดยยังคงให้แรงดันคงที่ไม่เปลี่ยนแปลง
3. ประหยัดค่าใช้จ่าย
เนื่องจากชิ้นส่วนที่ใช้ในการเคลื่อนไหวน้อยกว่าเมื่อเทียบกับระบบเครื่องกลหรือระบบไฟฟ้า
4. ง่ายต่อการบำรุงรักษา
เพียงแค่เช็กสภาพสารหล่อลื่น น้ำมันไฮดรอลิก และสิ่งแปลกปลอมต่าง ๆ เช่น โลหะ สนิม หรือฝุ่นหรือทรายที่อาจติดค้างอยู่บริเวณเครื่องกรองเพื่อทำการเปลี่ยนหรือทำความสะอาดเท่านั้น
ข้อเสีย
นอกเหนือจากข้อดีไฮดรอลิกเองก็มีข้อเสียเช่นกัน
- มีความเสี่ยงต่อการเกิดไฟไหม้ กรณีสายไฮดรอลิกแตกหรือชำรุดเสียหาย
- ผู้ทำงานใกล้ชิดอาจเสี่ยงต่อการเกิดปัญหาสุขภาพกรณีได้รับสารในน้ำมันไฮดรอลิกมากเกินไป
- ความซับซ้อนในการออกแบบและติดตั้ง ทำให้ขั้นตอนดังกล่าวจำเป็นต้องอาศัยคนที่มีความรู้หรือทักษะในการติดตั้งและดูแลรักษา ไปจนถึงการแก้ไขปัญหาต่าง ๆ ที่อาจเกิดขึ้นด้วย
- ค่าใช้จ่ายในการบำรุงรักษาค่อนข้างสูง เนื่องจากวัสดุและอุปกรณ์ที่ใช้ล้วนมีราคาแพง
- มีน้ำหนักและขนาดใหญ่กว่าระบบอื่น ๆ จึงอาจทำให้ต้องมีพื้นที่เพียงพอสำหรับการติดตั้ง
สรุปได้ว่าไฮดรอลิกนั้นมีหลักการทำงานง่าย ๆ คล้ายกับระบบอื่น ๆ เพียงแต่เปลี่ยนจากไฟฟ้าหรือของเหลวมาเป็นน้ำมันไฮดรอลิกแทน โดยข้อดี คือ สามารถเร่งหรือชะลอความเร็วได้ง่ายด้วยการควบคุมโดยคันโยกหรือปุ่มกด อีกทั้งยังสามารถควบคุมการทำงานได้อย่างแม่นยำ แม้มีข้อเสียอยู่บ้างในส่วนของขนาด ค่าใช้จ่ายในการบำรุงรักษา และอื่น ๆ ดังนั้นก่อนจะเลือกใช้ควรพิจารณาถึงความเหมาะสมในการใช้งานและความต้องการร่วมด้วย